Уводзіни
Аценьваючи сваю літературна спадщина Іван Мележа адзначаСћ: В«З усяго, што напісана, мені Найбільший дарагія речи, з героямі якіх я жиСћ, у падзеях якіх я сам удзельнічаСћ В».
Іван Мележа атримаСћ Широкий вядомасць Як адзін з самих видатних пісьменнікаСћ, тонкі знаСћца чалавечай души, мастак-аналітик пераважна епічнага складу, у творах якога Живе, пераліваецца Сћсімі фарбамі народнага білоруського нациянальнага жицця на дзіва самабитни, непаСћторни світло з багатай агульначалавечай непаСћторнасцю. Звиш триццаці гадоСћ працаваСћ Іван Мележа у літаратури. Творч літературна спадщина пісьменніка складаюць навели, апавяданні, критичния артикули, дзеннікі, п'єси, рама. Вяршиняй яго творчасці з'яСћляецца В«Палеская хронікаВ», якаючи була и застаецца адним з визначальних твораСћ білоруський літаратури, разам з якім Іван Мележа В«пераступіСћ у Нова стагоддзеВ».
Першае апавяданне Іван Мележа напісаСћ Лева рукою у шпіталі, у Тбілісі. Яно травні Назва В«СустречаВ» и публікавалася з паметай В«КаСћказ, шпіталь, 1942 рікВ». Альо гета НЕ биСћ пачатак літаратурнай Праць. Яшче да Вайн, у лютим 1939 року, газета В«Чирвоная РедагуватиВ» надрукавала яго верш В«РадзімеВ». У годину Праця Сћ Хойніках вершити Івана Мележа зредку змяшчаліся и Сћ некатора мінскіх виданні, таксамо Сћ мазирскай абласной газеце В«Бальшавік ПалесВ». Больш сур'езная проза прийшла Сћ сорак дере, у виглядзе дзеннікаСћ ваеннай пари, якія ахопліваюць перияд з 22 червеня па 1 студзеня 1943 року. Значная іх Частка стваралася Сћ виключна Складання франтавих абставінах. Запіси рабіліся Сћ перапинках паміж баямі, на привалах. Гетия дзеннікі на самій впоратися СћяСћляюць сабой добру, сумленную и чоловікова дакументальную прозу. Зразумела, для літаратурнай грамадскасці ваенних и дерло пасляваенних гадоСћ, для широкага кола читачоСћ Мележа Як празаік пачинаСћся не з яго франтавих дзеннікаСћ, пра існаванне якіх тади амаль Ніхто не ведаСћ, а з апавяданняСћ.
>
Раннія мележаСћскія апавяданні, датавания 1942-1945 гадамі, сталі прикметним укладами у літаратуру ваеннай пари. Лепшия з іх (В«У завірухуВ», В«Канец размовиВ», В«НоччуВ», В«Такі кароткі водпуск В»и інш.) паказалі Івана Мележа Як удумлівага пісьменніка-псіхолага, які яшче тади здолеСћ належности ацаніць сціпли, знешне някідкі, альо надзвичай важливі палею масавасцю штодзенни гераізм звичайних людзей.
Пачатак шматлікім виданні мележаСћскіх твораСћ паклала невялікая кніга з Простан и па-свойму шматзначнай назвав В«У завірухуВ». Гети зборнік виразна засведчиСћ таленавітасць аСћтара и биСћ приняти прихільна. Праз два гади пасли першай пабачила світло інша мележаСћская кніга В«Гарач жнівеньВ» (1948). ВидаСћши зборнік В«Гарач жнівеньВ», Мележа на досиць працягли годину адишоСћ пекло апавяданняСћ и аддаСћся Праця над Раману В«Мінскі напрамакВ». Ен з'явіСћся Сћ друку Сћ 1952 Годзі, ухвального сустрети и критикамі и читачамі. Асобнае месца Сћ творчай біяграфіі Івана Мележа займаСћ и нарис. Ен вабіСћ пісьменніка аператиСћнасцю. Тою, што дазваляСћ у неабходних випадках хутка и непасредна адгукацца на тия ці іншия жиццевия падзеі.
свае сіли Мележа спрабаваСћ Таксамо и Сћ драматургіі: яго пяру належиць аднаактовая драма В«Хто прийшоСћ у ночиВ» (1945), присвечаная ваеннай тематици, п'єси пра моладзь В«Пакуль маладияВ» (1956, першапачатковая аСћтарская назва В«Пакуль ви маладия В»), сямейна - битавая драмаВ« У новим домі В»(1957-1960) и гісторика-ревалюцийная драма В«Дні нарадженняВ» (1958).
Даследаванні драматичнай творчасці І. Мележа нешматлікія. ІМІ займаліся наступния літаратуразнаСћци: Дз. БугаеСћ, У. ГніламедаСћ, Ф. КуляшоСћ, С. ЛаСћшук, П. Васюченка.
Цікавасць да драматургіі І. Мележа абумоСћлена слабкою распрацаванасцю теми.
Мета Курсави роботи - визначиць асаблівасці драматургічних твораСћ І. Мележа, іх месца Сћ творчай літературна спадщина пісьменніка, а таксамо Сћ гісториі білоруський драматургіі и літаратури наогул.
Для дасягнення пастаСћленай мети ставіліся и вирашаліся наступния завдань:
- визначиць специфіку развіцця білоруський драматургіі;
- прасачиць творч шлях І. Мележа Сћ беларускай літаратури;
- прааналізаваць п'єси І. Мележа.
драматургічний Мележа пісьменнік літаратура
1. Драматургія: даСћніна и сучаснасць
Калі була створана дерло п'єси, калі биСћ пастаСћлени дерло спектакль, хто виканаСћца першай ролі?.
Витокі гісториі театра и драматургіі хаваюцца Сћ прицемках першабитнага годині, у даСћніне.
МастацтвазнаСћци и антраполагі звязваюць театр з магічним абрадам. Першабитни чалавек пачуваСћся безабаронним Перад загадкавимі сіламі природи, яе стихіямі. Людзі спрабавалі Сћздзейнічаць на природу шляхами пераймання тих працесаСћ и рухаСћ, якія назіралі Сћ навакольним Свець. Шамани и чарадзеі винаходзілі сістему жестаСћ и маніпуляций, з дапамогай якіх спадзяваліся Сћ сушу виклікаць Дощ, узімку павярнуць СонЦе на літа, дамагчися Сћдачи на паляванні и пасприяць урадлівасці палеткаСћ. В«ГледачиВ» перашабитнага прадстаСћлення билі адначасова яго ж удзельнікамі.
Спакваля магічни бік паказу губляСћ свае значенне, театральни ж - узмацняСћся. У першабитним В«СпектакліВ», Як сведчаць етнографи, присутнічалі елементи не толькі театра, альо и інших відаСћ мастацтва: диялог, дзеянне, маскі, музика, танець, пантаміма. Знітаванасць гетих елементаСћ визначае сінкретизм першабитнага мастацтва.
Театр захаваСћ некатория свае Риси пекло нарадження да нашага годині. Нямецкі етнограф, даследчик старажитнасці Юліус Ліпс сцвярджаСћ: В«Нягледзячи на тисячагадовую гісторию развіцця театра, нягледзячи на витанчания сценічния трукі наших сучасности прадстаСћленняСћ, нягледзячи на Наші пастаноСћкі, што налічваюць дзясяткі нябачних памочнікаСћ з закуліснага світлу, АСНОВА театральних паказаСћ, сродкі вираження и драматичнае дзеянне саме па сабе амаль НЕ памяняліся. Усе найважнейшия елементи сучаснай сцени Сћжо можна сустрець, няхай и Сћ іх пачатковим стані, у театри першабитних народаСћ В»[7, с. 280].
Нарадженне трагедиі, а разам з нею - и драматургіі мастацтвазнаСћци звязваюць з античнасцю, са старажитнагречаскай цивілізацияй. Антични театр пачинаСћся з диянісійскіх шесцяСћ, удзельнікі якіх услаСћлялі Дияніса, бога вінаграду, віна, весялосці и Сћрадлівасці. При гетим розігрується містерия смерці бога и яго цудоСћнага аживання.
З цягам годині жицце Дияніса пачалі атаясамліваць з чалавечимі пакутамі и шчасцем. Дзеянне диянісійскай трагедиі Сћзбагачалася новимі міфалагічнимі, гістаричнимі и жиццевимі сюжетамі.
Театр набиваСћ прафесіянальния Риси. З маналітнага хору вилучиліся акцери - виканаСћци роляСћ. Раней аСћтар п'єси биСћ и яе пастаноСћшчикам, и акцерам. Альо Сћ годинник росквіту афінскай демакратиі (5 стагоддзе да н.е.) ужо тварилі прафесіянальния драматургі, сярод якіх билі славутия Есхіл, Сафокла, ЕСћрипід, Аристафан.
Виявіліся магчимасці драматургіі, у якой вирашаліся складания праблеми бицця. Ужо Сћ античнасці Глибока даследавалася бування В«чалавек и лісВ». Наприклад, трагедия В«Цар ЕдипВ» Сафокла - Твор надзвичайнай філасофскай глибіні. Будучаму фіванскаму цару Едипу аракул прадказаСћ найцяжейши ліс: ен заб'е свойого бацьку и аженіцца з маці. Уся Маладосць Едипа праходзіць у Марні намаганнях пераадолець ліс, падрихтавани яму багамі Алімпа. Веліч да гетага трагічнага героя приходзіць тади, калі ен спрабуе кінуць виклік лісі, пайсці насустрач яму и паспрабаваць викупіць сваімі пакутамі грахі продкаСћ. Адваротни бік праблеми - Питанні пра справядлівасць, пра шляхі и міру пакарання чалавека за яго грахі и памилкі.
З античнасці да наших дзен драматургамі ставіліся Сћніверсальния праблеми. Наприклад, тема чалавечага вибару Сћ безвихідних умів була асноСћнай для пісьменнікаСћ и філосафаСћ Альбера Камю, Жана Поля Сартра. Чималі Сћклад у распрацоСћку гета теми Сћнес и Бе...
